ROB ROMBOUTS

AMSTERDAM - Het tafeltje is dertig bij dertig centimeter, heeft vier poten en reikt tot de enkel. Maar het is een tafel, oordeelt de politiechef van dienst, en samen met de witte klapstoel en het morsige, groenachtige matras dat in een hoek is neergedonderd, is er voldoende meubilair om tot de conclusie te komen: Amstel 182 is gekraakt.
''Moet ik dan zeggen dat dat tafeltje niet goed genoeg is?'' vraagt de politiechef. ''En wat dan? Samen met mijn drie collega's het pand proberen te ontruimen? Het is een spel. De volgende keer als ik hier kom, heb ik een witte ME-helm op.''

Ongeveer honderd actievoerders kraakten gistermiddag Amstel 182, een vervallen pand tegenover de Stopera. Dat gebeurde in 1996 ook al eens. Eigenaar Bertus Luske kreeg een jaar later bij een gemeentelijke actie om 'maffiose huisbazen in de binnenstad uit te kopen' 27 miljoen gulden, aldus de krakers. Woningcorporatie Het Oosten werd de nieuwe eigenaar en de krakers aanvaardden vervangende woonruimte.
Maar sindsdien is er niets mee gebeurd en de krakers vinden dat het Oosten zich als speculant gedraagt. Er moesten luxe-appartementen komen voor buitenlanders die tijdelijk in Amsterdam werken. Volgens kraker Oscar hoopte de corporatie op duizenden guldens huur per maand. ''Maar deze markt is een jaar geleden ingestort. Er staat wat bouwmateriaal en de woningbouwvereniging zal zeggen dat ze het pand voor opslag gebruikt, maar dat ze binnenkort echt gaat opknappen. Nepopslag.''
Het Oosten gaat de krakers er via de politie of de rechter 'zo snel mogelijk' uithalen, zegt een woordvoerster. ''De aannemer heeft voorbereidende maatregelen genomen, de achtergevel is reeds hersteld. We hebben een bouwvergunning. Het is in ieder geval geen nepopslag.'' In elk geval zijn keuken, stucwerk en vloerdelen verwijderd, blijkt als gisteren de krakers de deur hebben geforceerd. Terwijl toeristen verbaasd blijven staan en buren uit de ramen hangen, dragen de krakers hun spullen naar binnen. Bedspiralen worden tegen de binnenkanten van deur en ramen getimmerd door mensen in bivakmutsen.
Waarna het wachten op de politie begint. Want zonder politie geen kraak. Niet alleen wordt dan meteen duidelijk of die een poging doet de nieuwe bewoners weer te verwijderen, maar ze is vooral welkom vanwege juridische redenen. ''De politie moet constateren dat het pand niet bewoond of gebruikt wordt,'' legt een kraker uit. ''Door die constatering staan we sterker bij de rechter.''

Inmiddels wappert een rood laken aan de pui met de tekst: 'Sociale huren, maakt sociale buren.' De buurvrouw met de grote gele huishoudhandschoenen die op driehoog de ramen aan het lappen is, wordt toegejuicht. Ze lacht. Na een kwartiertje komen twee fietsende agenten poolshoogte nemen. Zij nemen contact op met de chef. Als die onder gejuich zijn opwachting maakt, begint de folklore. ''Je kunt het poldermodel noemen,'' zegt een kraker. Er wordt onderhandeld. De chef mag maar met een collega naar binnen, zegt de woordvoerder van de krakers. Dat is goed, maar alleen als de voordeur openblijft en de twee fietsagenten bij de deur mogen staan, eist de chef op zijn beurt. ''Voor onze veiligheid. We doen heus geen poging jullie eruit te krijgen.''
Onder gejoel gaan de twee politiemannen door een haag krakers naar binnen. De fietsagenten worden weggeduwd en staan wat schaapachtig op de stoep. De agenten constateren in het pand dat er voornamelijk hout en isolatiemateriaal ligt. Bij de voordeur heeft een bouwvakker een boodschap geschreven: of de leverancier met zijn gipsplaten zich op Amstelstraat 43 of Wagenstraat 14 wil vervoegen.
Dat bijvoorbeeld ook het pand van Het Oosten in de Amstelstraat leeg staat, duidt er volgens een kraker op dat de gemeente strenger moet optreden. ''Eerst worden maffiose types als Luske uitgekocht, maar vervolgens gebeurt er niets. De gemeente moet eisen stellen. Hetzelfde gebeurt verderop met het pand het Paard van Amstel. Dat is via dubieuze tussenpersonen twee jaar geleden in handen gekomen van zakenman Eric de Vlieger. De gemeente denkt in goed vertrouwen dat het pand in betrouwbare handen is, maar ook hier gebeurt niets.''
Op de tweede verdieping, waar krakers de agenten rondleiden, kraakt de politieportofoon. Of alles oke is, wil de collega weten. ''Ja, natuurlijk alles veilig,'' zegt de agent. ''Wat dacht jij dan?''